29.7.16

Հալէպի «Գանձասար»ը արժանի է ամէն գնահատանքի եւ յարգանքի

ՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ
 
Հայ պարբերական մամուլի պատմութեան մէջ իր իւրայատուկ եւ պատուաւոր տեղը պիտի գրաւէ Հալէպի «Գանձասար» շաբաթաթերթը, քանի մը պատճառներով: Նախ՝ որ Սուրիոյ մէջ մամուլը ընդհանրապէս պետական հակակշռի տակ ըլլալով, որեւէ թերթի արտօնութիւն դժուար ձեռք կը ձգուէր, եթէ չըսեմ՝ արգելքի կը հանդիպէր, եւ անշուշտ ասիկա իր պատճառները ունէր: Տասնամեակներէ ի վեր որեւէ հայկական օրաթերթ, կամ պարբերաթերթ չէր հրատարակուեր Սուրիոյ մէջ, սակայն հալէպահայ համայնքին պետութեան կողմէ վայելած վստահութիւնը պատճառ դարձաւ, որ թերթը բացառիկ կարգով արտօնութիւն ստանայ, որպէս Բերիոյ թեմի պաշտօնաթերթ եւ անխափան եւ կանոնաւոր հերթականութեամբ շարունակուի մինչեւ օրս:

28.7.16

Arsinee Khanjian: “The entire diaspora should stand on its feet and stop this ridiculous situation in our homeland”

Armenian-Canadian actress and producer Arsinee Khanjian was among hundreds of people detained in Yerevan, Armenia, on Wednesday, July 27, near a police station that has been occupied by gunmen for 10 days.
The gunmen seized the police post in the Armenian capital on July 17, killing one officer, wounding several others and taking those remaining hostage to demand freedom for Jirayr Sefilyan, a jailed opposition figure. The hostages have been gradually released since then.

«Սասնայ ծռեր»-ը պէտք է զէնքը ոչ թէ ՎԱՅՐ, այլ ՎԱՐ դնեն

ԹԱԹՈՒԼ ՅԱԿՈԲԵԱՆ
 
Այս տագնապալի եւ խռովայոյզ օրերին գրեթէ բոլորը՝ սկսած բանասիրական ֆակուլտետի նախկին ուսանող Սերժ Սարգսեանից մինչեւ Ազգային Անվտանգութեան Ծառայութեան եւ Ոստիկանութեան լրատուականն ու հայասատանեան ողջ լրատուադաշտը սխալ է գործածում «զէնքերը վայր դնել» կապակցութիւնը:

27.7.16

Political Violence Through a Different Lens



Aram Ghoogasian

The 20th century, violent as it was, saw the rise of nonviolence as a prominent strategy. Consequently, it also changed the public perception of violent uprisings.
Erebuni, a district in the Armenian capital, is currently the site of such an uprising, one that comes on the heels of the Armenian government’s overreaction to a hostage standoff at a Yerevan police station.
The motives of the hostage takers and the protesters who are responding to the detention of civilians without charge have been commented on extensively enough in the press. But many professional and amateur commentators alike have attempted to moralize the use of violence, often prefacing their columns with the disclaimer that they in no way condone violence committed by either the state or the populace.

Three Questions and Two Observations on the Stand-off in Yerevan

Nareg Seferian

What is the plan for an endgame?
Getting into a situation without knowing how to get out is a desperate act. The group calling itself Sasna Tsrer must have had some idea as to how this whole scenario would play out. It does not seem too clear, however. The demands are quite clear. But they are also very extreme. Do the members of Sasna Tsrerhonestly expect their demands to be fully met? If not, then how do they imagine this stand-off ending? Do they imagine that ending to be of some benefit to the country, to the people of Armenia?
Maybe I am physically and figuratively at a distance from Erebouni, but it simply does not make full sense to me.

25.7.16

Peaceful Demonstration in Yerevan, an Offer of Clemency, and the Stalemate Continues


As thousands marched across Yerevan on Monday, July 25, 2016, in support of regime change and the “Daredevils of Sasoun,” the armed group that for nine days has been occupying a main police compound, Armenia’s National Security Service said if the members of the group surrender they might avoid imprisonment. The lead negotiator of the crisis also hinted that President Serzh Sarkisian would be amenable to meet with jailed opposition leader Jirair Sefilian if the “Daredevils” surrender.
The peaceful demonstration saw thousands march from Khorenatsi Street, the site of daily protests since the standoff began on July 17, through the streets of Yerevan circling back to their starting point. The protesters were chanting slogans in support of the “Daredevils of Sasoun” and its leaders, as well as calls for peaceful regime change.

24.7.16

Թուրքիային առնչուող Wikileaks-ի վերջին գաղտնազերծումների մէջ տեղ է գտել Վարդգէս Եղիայեանի անունը

Թուրքիայում Յուլիսի 15-16-ը տեղի ունեցած ռազմական յեղաշրջման փորձից յետոյ պետական եւ մասնաւոր գաղտնի փաստաթղթեր գաղտնազերծող միջազգային կազմակերպութիւնը՝  Wikileaks-ը, ի պատասխան Թուրքիայում զանգվածային ձերբակալութիւնների, հրապարակել է Թուրքիայի իշխող քաղաքական ուժին պատկանող հարիւր հազարավոր գաղտնի փաստաթղթեր՝ մօտ 300 հազար էլեկտրոնային նամակ, որոնցից ամենահինը թվագրւում է 2010 թուականին, իսկ վերջինը՝ 2016 թուականի Յուլիսի 6-ին: Նամակները ստացուել են յեղաշրջման փորձից մէկ շաբաթ առաջ եւ հրապարակուել անմիջապէս ռազմական իրադարձութիւններից յետոյ: Թուրքիայի կառավարութիւնը դեռեւս չի մեկնաբանել փաստաթղթերի հրապարակումը եւ դրանց առնչուող մեկնաբանութիւնները: Թուրքիայի իշխող «Արդարութիւն եւ զարգացում» կուսակցութեան (ԱԶԿ) հասցէից ուղարկուած նամակների մէջ մեծաթիւ թղթապանակներ կան, որոնք առնչւում են հայութեանն ու Հայաստանին: Բացայայտուած փաստաթղթերի մէջ նշւում է, որ թուրքական լոբբինգը համապատասխան պատրաստուածութիւն չի ունեցել հակառակորդի ազգային կառոյցների իրականացրած գործողութիւնների դիմաց: Փաստաթղթերի մէջ տեղ է գտել ԱՄՆ բնակուող հայ փաստաբան Վարդգէս Եղիայեանի անունը: Նշւում է նաեւ, որ յատկապէս հասարակութեան հետ կապերի բնագաւառում օտար, հակառակորդ լոբբիստական ուժերի իրականացրած գործունէութիւնը` օտար լեզուներով հրատարակուած բազմաթիւ պատմական գրքեր, ուսումնասիրութիւններ, աշխատութիւններ, վէպեր, պատմուածքներ, թեմատիկ ֆիլմեր, փաստավաւերագրական աշխատութիւնների ասպարէզում Թուրքիայի եւ թուրքական աշխարհի դէմ ապատեղեկատուական նախաձեռնութիւններ, ծայրաստիճան յաջողութիւններ են գրանցել:

23.7.16

«Զուլալ» կատարումներ

ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

Հայ-ա­մե­րի­կեան «Զու­լա­լ» ե­րաժշ­տա­կան ե­ռեա­կը, աշ­խար­հի նշա­նա­ւոր կարգ մը բե­մեր նուա­ճե­լէ ետք ա­ռա­ջին ան­գամ հան­դէս ե­կաւ Ե­րե­ւա­նի մէջ՝ եր­կու հա­մերգ­նե­րով, գրա­ւե­լով նաեւ հա­յաս­տան­ցի հան­դի­սա­տե­սին հմայ­քը: Ա­նոր ե­րեք ան­դամ­նե­րուն զու­լալ ձայ­նե­րը գե­րե­ցին հա­յաս­տան­ցի հան­դի­սա­կա­նը, իսկ հան­դի­սա­կան մը, հա­մերգ­նե­րէն ետք խում­բի ձայ­նը բնո­րո­շեց իբ­րեւ «հա­լալ-զու­լա­լ»: Նա­խա­պէս ծրագ­րուած էր միայն մէկ հա­մերգ՝ 17 Յու­լի­սին, սա­կայն տես­նե­լով հան­դի­սա­կա­նի խան­դա­վառ հե­տաքրք­րու­թիւ­նը եւ հա­մեր­գի տոմ­սակ­նե­րու շատ կա­նուխ սպա­ռու­մը, «Զու­լա­լ­»ի հա­մեր­գի կազ­մա­կեր­պիչ ընկերութիւնը՝ Deem communications-ը հա­մերգ մը եւս ծրագ­րեց՝ Շա­բաթ, 16 Յու­լի­սին, որ նոյն­պէս ըն­թա­ցաւ հան­դի­սա­տես­նե­րով լե­ցուն դահ­լի­ճին մէջ: Deem communications ընկերու­թիւ­նը այս հա­մերգ­նե­րուն առ­թիւ յայ­տա­րա­րեց նաեւ Հա­յաս­տա­նի մէջ իր գործունէու­թեան 10-ա­մեա­կի մա­սին: Գա­նա­տա­հայ հայ­րե­նա­դարձ Ռաֆ­ֆի Նի­զիպլեա­նի հիմ­նադ­րած կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը Հա­յաս­տա­նի մէջ մաս­նա­գի­տա­ցած է ա­նուա­նի սփիւռքա­հայ ե­րա­ժիշտ­նե­րու, հա­մերգ­նե­րու եւ ե­լոյթ­նե­րու կազ­մա­կերպ­մամբ: Մինչ օրս այս ըն­կե­րու­թեան ջան­քե­րով Հա­յաս­տա­նի մէջ կազ­մա­կեր­պուած են Վա­հէ Պէր­պէ­րեա­նի, Սերժ Թան­քեա­նի, Կի Մա­նու­կեա­նի, Սե­պուհ Սի­մո­նեա­նի, Այ­լին Խա­չա­տու­րեա­նի եւ այլ սփիւռ­քա­հա­յե­րու ե­լոյթ­ներ:

22.7.16

I Am an Accomplice

Patrick Azadian
 
Every nation suffers from certain illnesses and insecurities. The Armenian people are no different. While we are not a homogeneous bunch by any means, the absence of genuine self-criticism and loyalty to absolutism in our society are plagues that have sapped our potential as a nation and have bred victimhood and helplessness at every juncture of our recent history. They also hinder our progress as a people on our ancestral lands.
The recent events in Armenia, the taking of hostages in the Erebuni district of Yerevan by a group of war veterans and the killing of an Armenian citizen, has brought to fore some of the worst features in our people. While some politicians and self-proclaimed leaders are busy labeling the armed takeover of the police station in a negative light, others are outspoken in blindly throwing their support behind the armed activists, justifying the act based on the fact that some government officials have done worse things to our people. And they have. But once again, we have forgotten our collective responsibility of how we have arrived at this unpleasant crossroad. Many of us are satisfying our desire (not a hunger, because if we all had an insatiable hunger, we wouldn’t be where we are today) for positive change by proclaiming symbolic statements in support of the armed group and looking for saviors. Others are using the opportunity to strike a more ‘moderate’ note by claiming that acts of violence are not a solution to the ills of our society and implying that we are slowly and diligently making progress.

Մենք եւ մեր յեղափոխութիւնները

ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈՔՄԱԿԷՕԶԵԱՆ
 
Այս օրե­րին ին­չե՛ր ասես որ չե­ղաւ. Նի­սի ահա­բեկ­չութիւ­նը, Թուրքիայի յե­ղաշրջման փոր­­ձը, իսկ Յու­­լի­­­սի 17-ին Կի­­րակի առա­­ւօտեան Հա­­յաս­­տա­­­նում նոյնպէս յե­­ղաշրջման փորձ տե­­ղի ունե­­­ցաւ, ճիշդ է, աւե­­լի փոքր չափ­­սե­­­րի, քան Թուրքիայում։ «Նոր Հա­­յաս­­տան» (նախ­­կի­­­նում «Հիմ­­նա­­­դիր խորհրդա­­րան») շարժման ան­­դամնե­­րը, որոնց կազ­­մում կան մտա­­ւորա­­կան­­ներ եւ ազա­­տամար­­տիկներ, գրո­­­հեցին Էրե­­­բու­­­նի թա­­­ղամա­­­սի ոս­­­տի­­­­­­­կանա­­­կան ստո­­­րաբա­­­ժան­­­մունքը, պա­­­տանդ վերցնե­­­լով մի քա­­­նի ոս­­­տի­­­­­­­կան­­­նե­­­­­­­րի։ Գոր­­­ծո­­­­­­­ղու­­­թեան անու­­­նը դրե­­­ցին «Սաս­­­նա Ծռեր»։

Լռութիւնը բազմիմա՞ստ է, թէ՞ անիմաստ

ՅԱԿՈԲ ԱՒԵՏԻՔԵԱՆ

Հանրապետութեան նախագահը լռում է, նրա պահանջով կամ թելադրութեամբ լռում են միւսները՝ ԱԺ նախագահ, նախարարներ, անգամ ոստիկանապետը, որի սպան զոհուել է, ենթականերից ոմանք՝ վիրաւորուել: Լռում է գլխավոր դատախազը, որի յոխորտացող ինքնավստահութիւնը այժմ փուչիկի տպաւորութիւն է թողնում: Լռում է Ազգային Անվտանգութեան Ծառայութեան պետը, երբ ներքին անվտանգութիւնն է վտանգուած: Լռում են Հանրապետական Կուսակցութեան անդամները, նոյնիսկ նրանցից ամենապերճախօսներն ու շատախօսները: Լռում է Հ. Յ. Դաշնակցութիւնը, բացառութեամբ նրա մի քանի ներկայացուցիչների. երեւի արդէն զղջացել են կոալիցիա մտնելու համար:

Երրորդ ուղին

Ժ. Չ.

Հիմնադիր Խորհրդարանի անդամներէն ու համակիրներէն կազմուած «Սասնայ ծռեր» խմբակին կողմէ Կիրակի [17 Յուլիս 2016] առաւօտեան Երեւանի պարեկապահակային ոստիկանական կեդրոնին վրայ յարձակումը երեւան բերաւ Հայասատանի Հանրապետութեան գլխաւոր ճեղքը։ Նախ եւ առաջ, զինեալ յարձակումը, որ բարձրաստիճան ոստիկանի մը մահուան պատճառ դարձաւ, քաղաքականապէս տհաս ու դատապարտելի գործողութիւն է։ Իր նպատակին բոլորովին չծառայող։ Ոստիկանատան վրայ յարձակելով չէ, որ պետական յեղաշրջում կ՚իրագործուի։ Ոչ ալ քաղաքական բանտարկեալ Ժիրայր Սեֆիլեանի ազատ արձակումը կ՚ապահովուի։ Ընդհակառակն, այս գործողութիւնը իշխող կառավարութեան տրուած նուէր մըն է արդարացնելու համար Սեֆիլեանի կանխարգելիչ բանտարկութիւնը՝ երկրին մէջ զինեալ յեղաշրջում ծրագրելու ամբաստանութեամբ։

De la desobediencia civil a la violencia armada: los acontecimientos políticos en Armenia


Arminé Ishkanián
Traducción de Alejandro Daniel Dorumián


El domingo 17 de julio un grupo de hombres armados que se hace llamar Sasna Dzrer (temerarios de Sasún) ingresó a la comisaría de Erebuní en Ereván y tomó como rehenes a varios policías. Al 19 de julio el asedio continúa, pero el análisis adecuado de por qué se produjo este evento ha sido poco
Según el comunicado emitido por Sasná Dzrer el domingo, su "principal demanda" es la renuncia del presidente de Armenia Serzh Sargsyán y el establecimiento de un nuevo gobierno. Demandas adicionales incluyen la liberación de su amigo y compañero de armas Jirair Sefilyán, junto con otros presos políticos.

21.7.16

From civil disobedience to armed violence: political developments in Armenia

Armine Ishkanian
 
On Sunday 17 July, a group of armed men, calling themselves the Sasna Dzrer (Daredevils of Sassoon) seized the Erebuni police station in Yerevan and took several policemen hostage. As of today, 19 July, the siege continues, but there has been little proper analysis of why this event occurred.
According to the statement released by Sasna Dzrer on Sunday, their “primary demand” is the resignation of Armenia’s president Serzh Sargsyan and the establishment of a new government. Additional demands include the release of their friend and comrade in arms Jirair Sefilyan, along with other political prisoners.

20.7.16

The Inscription on the UNESCO World Heritage List is an Additional Guarantee for Ani

Armenian capital, has been inscribed on the UNESCO World Heritage List. The decision was made at the 40th session of the World Heritage Committee in Turkey.
“What’s important for Armenia is that the site’s inclusion in the list provides certain guarantees for its preservation,” Vahram Kazhoyan, Secretary General of Armenian National Commission for UNESCO, told reporters in Yerevan on July 20, 2016. He said that this becomes more important given the strained relations between Armenia and Turkey.

19.7.16

Use of Brutal Force Against Citizens Will Not Solve Armenia’s Problems

Ara Khachatourian
As a standoff continues after a group calling itself the “Daredevils of Sasoun” seized a police station in Yerevan on Sunday, July 17, 2016, an appalling reality is taking shape across the city, which warrants addressing because it goes counter to any resolution that might be on the horizon for the crisis at hand. It can be said that the situation stems from the public’s desperation and exacerbation of the current socio-economic situation in Armenia.

Ինչո՞ւ սխալ է (էր) Երեւանի մէջ եղածը

ԱՆԴՐԱՆԻԿ  ՏԱԳԷՍԵԱՆ

Քանի մը լուսաբանական նախատուեալներէ ետք միայն կը փափաքիմ տեսակէտս առանց ծամծմելու ըսել:
  • Երեւանի մէջ պատահած դէպքին մասին բարեկամներէ լսեցի: Չհետեւեցայ լուրերուն: Բացարձակ արդար ըլլալու համար ըսեմ որ բարեկամներս ըսին թէ «Էրեբունիի ճամբան փակ է» եւ թէ Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահին դէմ (կամ իր ընթացքին դէմ) զինական քայլ մը առնուած է:
  • Համաշխարհային լրատուութիւնը առաջնային տեղ տուած է պատահածին:
  • Կը գրեմ այս մտածումներս՝ առանց գիտնալու պատահածին մանրամասնութիւնները:
  • Ինծի համար, հայկական ծիրին մէջ, Հայաստանի Հանրապետութեան պետական շահը գերիվեր է որեւէ այլ բանէ: Այլ խօսքով՝ ազգայնօրէն զիս շահագրգռողը հայկական գերագոյն շահն է:

18.7.16

Աշխարհի վրայ աւելի քան 10 միլիոն հայ կ՚ապրի

Ստորեւ տրուող տեղեկութիւնները, ի հարկէ, պէտք է որոշ վերապահութեամբ ընդունիլ։ «Գաղթականական ծառայութիւններ»ու եւ «հայկական կառոյցներ»ու տուեալներու համադրութեամբ կատարուած վիճակագրութիւն մը որքանո՞վ կրնայ վստահելի ըլլալ։ Արժանթինի ո՞ր մէկ գաղթականական ծառայութիւնը, օրինակ, 128.000 հայերու թիւ ունի, երբ հայերու գաղթականութիւնը վաղուց դադրած է (Հայաստանէն արտագաղթողներու թիւը բաղդատաբար փոքր է). կ՚արժէ յիշել, որ ո՛չ մէկ «հայկական կառոյց» երբեւէ ամբողջական մարդահամար մը կատարած է երկրին մէջ, իսկ եթէ մօտաւոր գնահատումներու մասին է, արդէն գիտենք թէ ի՞նչ արժէք ունին անոնք մեր իրականութեան մէջ։ Նոյնը պէտք է ըսել Պուէնոս Այրէսի 81.000 հայերուն մասին։ Արդեօք չե՞ն կրնար 84.000 կամ 78.000 ըլլալ։
Հետաքրքրական է, որ Սպանիոյ մասին սովորաբար 35.000-40.000 հայերու մասին կը խօսուի (հիմնականին համայնքը ծագում առած է Հայաստանէն արտագաղթողներու հաշուոյն), իսկ հոս կը տրուի 8.000 թիւը։
Վերջապէս, թէեւ խիստ կասկածներ կան, որ Հայաստանի մարդահամարներու թիւերը ճշգրիտ են, արդեօք ուրկէ՞ քաղուած է Հայաստանի ու Արցախի սահմաններուն մէջ ապրող 2.157.270 հայերու թիւը ։
Աւելցնենք, որ տարիներ առաջ, այս տեղեկութիւնները հաւաքած կեդրոնին պարտական էինք Արժանթինի երբեմնի նախագահ Գարլոս Մենեմի հայկական ծագումի չնաշխարհիկ գիւտը։ Տե՛ս մեր յօդուածը («Ազգ», 26 Սեպտեմբեր 2013), զոր կարելի է գտնել նաեւ սոյն կայքագրին մէջ («Հայկականք»)։

17.7.16

Այց Մուշեղ Իշխանի ծննդավայրը

ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԵՆՃԵԱՆ 
 
Ինչպէս հաղորդած էինք, Իս­թանպու­լի Մխի­թարեան վար­ժա­րանի հա­յերէ­նի ու­սուցիչ, բանասէր ու գրականագէտ Սե­ւան Տէ­յիր­մենճեան դպրո­ցի վար­չութեան եւ հիմնա­դիրի փոխանոր­դի որո­շու­մով պաշ­տօ­նազրկուած էր։
Շուրջ ամիս մը առաջ վար­չութեան ան­դամնե­րու եւ հիմ­նա­դիրի փո­խանորդ Պերճ Մենզիլճիօղ­լուի որո­շու­մով կա­յացած այս պաշ­տօ­նազրկու­մէն ետք, զա­նազան շրջանակներ զօրակցութիւն յայտնեցին երիտասարդ ու­սուցի­չին՝ գրաւոր թէ բանաւոր արտայայտութիւններով։
«Ակօս»ի 13 Յուլիսի թիւէն գոհունակութեամբ կ՚իմանանք, որ վար­չութիւ­նը վերատեսութեան ենթարկած է իր անհեթեթ որոշումը, որ պատճառաբանուած էր ոչ-մանկավարժական պատրուակով՝ մամուլի մէջ ստորագրուած յօդուածներով։ Կ՚արժէ այս պարագային վերյիշել... Արփիար Արփիարեանը եւ «Կարմիր ժամուց»ը։

16.7.16

Turkey's coup may have failed – but history shows that it won’t be long before another one succeeds

Robert Fisk
 
Recep Tayyip Erdogan had it coming. The Turkish army was never going to remain compliant while the man who would recreate the Ottoman Empire turned his neighbours into enemies and his country into a mockery of itself. But it would be a grave mistake to assume two things: that the putting down of a military coup is a momentary matter after which the Turkish army will remain obedient to its sultan; and to regard at least 161 deaths and more than 2,839 detained in isolation from the collapse of the nation-states of the Middle East.

15.7.16

Հայկական կինոհետքեր. չորս դրուագ

ԱՐԾՈՒԻ ԲԱԽՉԻՆԵԱՆ
 
1. ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵՂԵՌՆԱՊԱՏՈՒՄ 1935-Ի՞Ն
1935-ին սփիւռքահայ մամուլում գրուել է. «Ամերիկահայ թերթերը կը գրեն.- "Փարամաունտ"(Paramount) շարժանկարի ընկերութիւնը մօտ օրէն ցուցադրութեան պիտի հանէ Մեծ Եղեռնի հայ կէանքէն առնուած "The last outpost"- Վերջին Յառաջապահը- պատկերախաղը, որ կը ներկայացնէ հայկական ողբերգութիւնը, ջարդերն ու հալածանքը: Այս կտորին մէջ խաղալու համար ընկերութիւնը կոչ ըրած է հայերու, որպէսզի որոշ դերեր առնեն: Ներկայացած են միայն քանի մը գորգավաճառներ ու փերեզակներ, որոնք զուրկ ըլլալով դերասանական յատկութիւններէ՝ մերժուած են: Գլխաւոր դերերը պիտի խաղան Կէրի Կրանթ եւ Քլոտ Րէյնդ (պիտի լինի Ռէյնս- Ա. Բ.), որոնց երկուքն ալ պիտի ներկայացնեն անգլիացի հարիւրապետներուն դերերը» (Ուիլէըմ Քեմպըրլի Փալմըր հայկ. ջարդերը շարժանկարի վրայ, «Յուսաբեր», 12.09.1935):

14.7.16

Հարցազրոյց իրաւաբան եւ փաստագրական գիրքերու հեղինակ Վարդգէս Եղիայեանի հետ

 ԺԻՐԱՅՐ ՉՈԼԱՔԵԱՆ
 
Վերջերս Հայկական Յիշատակի Կեդրոնը հրատարակած է իրաւաբան Վարդգէս Եղիայեանի համադրած «Հայերը եւ Օխրանան. 1907-1915» վերնագրով հատորը, ուր ամփոփուած են 20-րդ դարու սկիզբին ռուսական ցարական շրջանի արխիւներէն թարգմանուած աւելի քան 50 վաւերաթուղթեր, որոնք կ՚առնչուին հայկական յեղափոխական կազմակերպութիւններուն։ Այս փաստաթուղթերը, որոնք գտնուած են Ռուսաստանի գաղտնի սպասարկութեան՝ «Օխրանա»-յի արխիւներուն մէջ, նոր լոյս կը սփռեն ոչ միայն ցարական գաղտնի սպասարկութեան, այլեւ անոր կողմէ հալածուողներու գործունէութեան վրայ։ Նախաբանը գրած է Արմէն Մանուկ Խալոյեան։

13.7.16

Ուրարտուն իր ողջ շքեղութեամբ՝ էկրանին

ՆԱՅԻՐ ԵԱՆ
 
Հայոց պատմութիւնը բացառիկ հարուստ նիւթ է կինոյի համար: Մեր անցեալի բացայայտուած ու առեղծուածային էջերը հետաքրքրական ֆիլմերի վերածուելու բոլոր նախադրեալներն ունեն, բայց էկրան բարձրանալու բախտին հազուադէպ են արժանանում: Հոլիվուդը, նաեւ այլ երկրների կինոարտադրութիւննէր յաճախ պատմական ֆիլմեր են նկարահանում՝ մեծ մասամբ հիմնուած յօրինուածքի վրայ, քարոզում ու հանրահռչակում են այս կամ այն ժողովրդի, յատկապէս հրեաների հետ երեւակայական առնչութիւն ունեցող անիրական պատմութիւններ (*): Այստեղ են ասել՝ մածունն ում են տուել, ախորժակն՝ ում:

12.7.16

Politics of Development within the Country

Razmig Shirinian
 
In a recent summit of Black Sea Economic Cooperation (BSEC), Armenia’s Foreign Minister Edward Nalbandian advised the member countries not to politicize the organization by discussing the Karabagh war as leverage in economic relations. In the midst of poverty, two sons of Armenia’s Finance Minister bought an $11 million mansion in Westwood, CA. (*) These and similar diplomatic and economic incidents would provide an opportunity to reflect on the current Armenian political predicament.

11.7.16

Ուշագրաւ աշխատութիւն. «Միակուսակցական վարչակարգի ձեւաւորումը Խորհրդային Հայաստանում (1920-ական թուականներ)»

ՍՈՒՐԷՆ Թ. ՍԱՐԳՍԵԱՆ

Մերօրեայ քաղաքական զարգացումներն ուղղակի պարտադրում են պատմութեան մանրակրկիտ իմացութիւնը, քանի որ ամէն ինչ եւ յատկապէս պատմութիւնն այսօր առաւել քան քաղաքականացուած է: Մեր եկուոր հարեւանները, փորձելով ներկայանալ տեղացիներ եւ ոչ մի չափանիշ հաշուի չառնելով, աղաւաղում են պատմութիւնը եւ հազար ու մի անհիմն «փաստարկներով» փորձում սեփականել ժողովրդիս անցեալն ու նոյնիսկ «տէր դառնալ» նրա ապագային: Այս հարցերում, անկասկած, մեղքի իրենց բաժինն ունեն Խորհրդային կայսրութիւնը եւ ժամանակին նրանում հաստատուած կուսակցական մենատիրութիւնը: Որովհետեւ այդ համակարգը ոչ միայն արգելում էր ուսումնասիրել շատ հարցեր, այլեւ պատմագիտութեանը պարտադրում էր ողջ անցեալը «յարմարեցնել» դասակարգային պայքարի ելակէտին եւ Ռուսաստանին ու նրա պատմութեանը սազական զգեստներ «հագցնել»:

10.7.16

Undoing Denials at the Venice Biennale’s Armenian Pavilion

Neery Melkonian
 
Neery Melkonian, a New York-based art curator and scholar, passed away on July 2, 2016, after battling cancer. She was a gifted scholar with a keen eye for different manifestations of Armenian contemporary art. In her memory, we reproduce the following essay, first published in the catalogue for Armenity, which accompanied the Armenian pavilion of the same name at the 2015 Venice Biennale. The Armenity exhibition won the Golden Lion for best national pavilion at the Biennale last year.

9.7.16

Պեղումներու ընթացքին յայտնաբերուած է Երեւանի ամենահին փողոցը


Է­րե­բու­նիի մէջ հայ-ֆրան­սա­կան ար­շա­ւա­խում­բին ութ տա­րուան պե­ղում­նե­րը տուած են հե­տաքրք­րա­կան ար­դիւնք­ներ: Ծրա­գի­րը մօ­տե­ցած է իր ա­ւար­տին, սա­կայն յոյս կայ, որ անի­կա շա­րու­նա­կուի, լրագ­րող­նե­րու հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ ը­սած է  «Է­րե­բու­նի» պատ­մահ­նա­գի­տա­կան ար­գե­լոց-թան­գա­րա­նի տնօ­րէն Գա­գիկ Գիւր­ջեան:
Ան տե­ղե­կա­ցու­ցած է, որ հայ-ֆրան­սա­կան ար­շա­ւա­խում­բը իր աշ­խա­տանք­նե­րուն սկսած է Է­րե­բու­նիի մէջ 2008-ին, իսկ ծրա­գի­րը գան­ձատ­րուած է Ֆրան­սա­յի Ար­տա­քին գոր­ծոց նախա­րա­րու­թեան կող­մէ:

8.7.16

Oldest Street Discovered in Yerevan

A group of archaeologists hailing from Armenia, France, and Iran discovered Yerevan’s most ancient street. On July 7, the group announced in a press conference that it had found the 30-meter-long, tile-paved street in the Erebuni fortress, near the temple of Haldi, during its archaeological expedition. The group estimates that the ancient street is 2,700 years old, reported Armenia’s Arka news outlet.
The heads of each country’s expedition team spoke at a news conference about the historic discovery. “This is a unique and unprecedented discovery that may change completely our idea of the Urartu civilization,” said Mikael Badalyan of the Armenian team.

6.7.16

Ֆրանսական Ազգային Ժողովի ցեղասպանութեան մասին օրէնքը կամ... լեռը մուկ մը ծնաւ

Ֆրանսայի Ազգային ժողովը, Ուրբաթ, Յուլիս 1-ին, անակնկալ արագութեամբ եւ միաձայնութեամբ քուէարկեց «Հաւասարութեան եւ քաղաքացիութեան» օրէնքին մէջ ցեղասպանութիւններու եւ մարդկութեան դէմ ոճիրներու ժխտումի պատժելիութեան առընչուող «բարեփոխումներ» (Հայոց ցեղասպանութեան տեսանկիւնէն. չակերտները մերն են) նախատեսող բանաձեւը:
Հայ հասարակութիւնը տարիներէ ի վեր անհամբերութեամբ կը սպասէր այս բանաձեւին:
Մինչդեռ… քուէարկուածը, որ շեփորով յայտարարուեցաւ, իրականութեան մէջ շա՜տ հեռու է հայութեան սպասումներէն:

5.7.16

Knesset Doesn’t Shy Away from Armenian Genocide after Turkey Deal: Discussion, But Not Recognition

Knesset Speaker Yuli Edelstein and other members of the Parliament called for the Israeli government to recognize the Armenian Genocide on Tuesday, July 5, 2016, despite recently signing an agreement improving relations with Turkey.
“We cannot ignore, dwarf or deny this terrible genocide,” Edelstein stated. “We must disconnect current interests of this time and place from the difficult past.”

4.7.16

Հայաստանում գործում են օտարալեզու դպրոցներ, որոնց մասին Կրթութեան եւ Գիտութեան նախարարութիւնը տեղեակ չէ

ԱՆԻ ԳԱՍՊԱՐԵԱՆ
 
2010 թ. Հայաստանում եւ Սփիւռքում ծաւալուեց աննախադէպ քաղաքացիական շարժում ընդդէմ օտարալեզու դպրոցների: Խորհրդային Միութեան փլուզումից յետոյ դա իւրօրինակ ակցիա էր ազգային արժեհամակարգը վերականգնելու, հայոց լեզուն վերարժեւորելու եւ հայկական կրթութիւնն առաջնային դիրքեր բերելու ուղղութեամբ: Դա պայքար էր ոչ միայն հասարակութեան եւ իշխանութեան, այլեւ հասարակութեան օտարամոլ եւ ազգային մտածողութեամբ շերտերի միջեւ:

3.7.16

Արմատախիլ արեւմտահայի մի զգացողութիւն... (Արփիկ Միսաքեանի մահուան տարելիցին առթիւ)

ԿԱՐՊԻՍ ՋՐԲԱՇԵԱՆ

Յաճախ լսել ենք, որ «աշխարհումս անփոխարինելի մարդ չկայ։ Գերեզմաններում բազմաթիւ են այդպիսիները…»։ Թէպէտ Աւետարանում չկայ նման մի արտայայտութիւն, երբեմն էլ հաւատացել ենք։
Այնուամենայնիւ, իրականում, կան բացառութիւններ։
Մեզանից հեռացող Արփիկ Միսաքեան եղաւ այդ անփոխարինելի անձնաւորութիւնը։
Յիսուն տարիներ շարունակ նա դիմադրեց, տեղի չտուաւ ամէն տեսակ դժուարութիւնների, զրկանքների, անիրաւութիւնների…։

2.7.16

Գայ Թոմաջանը եւ հայոց լեզուն Էլիա Կազանի ֆիլմում

ԱՐԾՈՒԻ ԲԱԽՉԻՆԵԱՆ

Տարիներ շարունակ մեր գրականութեան մէջ ու մամուլում շրջանառուել են փաստեր, որոնք ընթերցողին հետաքրքրել են, զարմացրել եւ ուրախացրել, սակայն դրանք ստուգելը եղել է անհնար, յատկապէս եթե դրանք վերաբերել են աշխարհի տարբեր անկիւնների պահոցներում ծուարած գրքերի, թերթերի, լսատեսողական նիւթերի: Ուսումնասիրողները եւ լրագրողները ստիպուած կրկնել են արդեն ասուածը՝ յղելով մէկ կամ լաւագոյն դէպքում երկու սկզբնաղբիւրի:

1.7.16

Դէպի Սիլիվրի՝ Ռուբէն Սեւակի հետքերով

ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԵՆՃԵԱՆ


Յիշո­ղու­թեան վայ­րե­րուն հետ մեր­ձա­ւորու­թիւնը ներ­քին ան­հանգստու­թիւն մը կու տայ մեզի։ Վայ­րը, որ յի­շողու­թիւն կը կրէ կամ ու­նի, ու­ծա­ցած է ինքնին եւ այ­ցե­լու­թիւննե­րը կը դառ­նան առիթ­ներ վե­րագ­րե­լու անոնց նախ­կին կամ բո­լորո­վին նոր իմաստ, արթնցնե­լու, վերադարձնելու իրենց յու­շը, յի­շեց­նե­լու իրենց թէ ի՛նչ էին ու ե՛ն ալ տա­կաւին։ Առանց անդրա­դար­ձումի՝ թե­րի պի­տի ըլ­լայ այդ վայ­րը։ Մենք պէ՛տք է յի­շենք, որ­պէսզի անոնք ըլլա՛ն։