Լոյս է տեսել հայագէտ Արծուի Բախչինեանի «Հայերը համաշխարհային պարարուեստում» գիրքը

Վերջերս լոյս է տեսել գրող, հայագէտ Արծուի Բախչինեանի «Հայերը համաշխարհային պարարուեստում» գիրքը:
Գիրքը ներկայացնում է 19-րդ դարից մինչեւ մեր օրերը աշխարհի մօտ քառասուն երկրներում գործած եւ գործող 740-ից աւելի հայ եւ հայազգի պարող-պարուհիների, պարադիրների, պարուսոյցների եւ պարարուեստին առնչուող այլ մասնագիտութիւնների գործիչների:

Գրքի ստեղծման առիթով զրուցեցինք հեղինակի հետ:

Սա Երեւանը չէ

 ԾՈՎԻՆԱՐ ԼՈԳՄԱԿԷՕԶԵԱՆ

Յիշո՞ւմ էք արցախեան պատերազմի հերոս Լէոնիտ Ազգալտեանի խօսքերը. «Սա Հայաստան է եւ վերջ», որից յետոյ «Ազատագրական Բանակ»ի գլխաւոր հրամանատարը կռուեց արցախեան հողի համար ու զոհուեց։ Քանի-քանիսն իրենց կեանքը զոհաբերեցին եւ դեռ շարունակում են զոհաբերել Հայաստան-Արցախ հողի համար։ Բայց մի բան է կռուել արտաքին թշնամու դէմ եւ բոլորովին տարբեր է՝ պայքարել ներքին թշնամիների դէմ։ Այստեղ արիւն թափելն արգիլուած է... Երկրի ներսում երկու թշնամիներ են տիրում. անօրինութիւնն ու անպատժելիութիւնը։ Իշխանութեան ղեկը ստանձնած պաշտօնաւորները սպաննում են մեր քաղաքը, նշան բռնելով եւ գնդակահարելով շէնքերը, որոնք կառուցուել են 19-20 դդ., այսինքն մինչեւ իրենց պաշտօնավարումը։ Անում են դա գիշերով, եւ առաւօտեան երեւանցիները կանգնում եմ փաստի առաջ։ Առաջին անգամ չէ, որ բարձրաձայնել եմ սպանութեան փաստը։ Փողուորներին հրապուրում է յատկապէս մայրաքաղաքը եւ յատկապէս մայրաքաղաքի կենտրոնը, որից այն կողմ նրանց նկրտումները չեն տարածւում։ Եւ քանի որ ամբողջ Երեւանը անցեալում գրաւում էր միայն կեդրոնի տարածքը, ուրեմն սպաննւում է բուն Երեւանը։ Հին Երեւանը։ Դեռ անցեալ տարի էր, կարծեմ, քանդեցին Տէրեանի 11 հասցէում գտնուող Աֆրիկեանների շէնքը։ Իսկ այս տարի սկսեցին Արամի 30 հասցէում՝ Աբովեան-Արամ խաչմերուկում կանգնած շէնքի վերացմամբ։ Նոյնը եղաւ Աճառեանի անունը կրող դպրոցի հետ. մի գեղեցիկ առաւօտ երեւանցիները արթնացան, բայց այդ դպրոցը չարթնացաւ, որովհետեւ աղբի վերածուեց։ Շէնքի ճարտարապետը Նիկողայոս Բունիաթեանն էր, դպրոցը ներկայացնում էր իրենից պատմա-մշակութային արժէք, թէպէտ քանդողներին բոլորովին դա չի հետաքրքրում։ Կայ շինութիւն, որը նրանց խանգարում է եւ դա պէտք է քանդել, իսկ յետոյ թող հանրութիւնը որքան ուզում է զայրանայ եւ այդ շինութեան լուսանկարները տարածի համացանցում։ Երեւանցիները հազուագիւտ վամպիրների են վերածուել. սնւում են զայրոյթով։ Արամի 30 շէնքը քանդեցին մայթը լայնացնելու նպատակով։ Գիշերուայ պահին։ Իսկ ցերեկով լրագրողները շտապեցին քաղաքապետարան եւ աւագանու անդամները իրենց կարծիքը յայտնեցին. այդ շէնքը իրենից ոչ մի մշակութային արժէք չէր ներկայացնում, դա սարայ էր (մթերանոց), մայթը լայնացնել էր հարկաւոր եւ այդ հնոտին խանգարում էր։ Շէնքը օտարում են, յայտարարելով, որ նա պետական գերակայ շահի զոհ պիտի դառնայ։ Ի հարկէ, պետական պաշտօնեան անձնական շահ ունի, եթէ թոյլ է տալիս քանդած հին շէնքի տեղը կառուցել անդէմ ուրուական մի շէնք։ Ի՞նչ են ասում ճարտարապետները։

Conference on Western Armenian Held at Oxford

Lusine Abrahamyan

The multidimensional problems related to the vitality of Western Armenian as a language and the search for solutions is a serious concern in recent years. A number of community cultural and educational leaders, activists and experts in the Diaspora, who are concerned about the future of Western Armenian, are engaged in the process of tackling these issues. Indeed, the future of Western Armenian, recently classified as an “endangered language” by UNESCO, has become one of the most critical questions discussed in Armenian society and the media.
Armenian Studies at the University of Oxford (Faculty of Oriental Studies), with the financial support of the Calouste Gulbenkian Foundation, held a conference on Jan. 21-23 that addressed the issue.
The conference, entitled “Western Armenian in the 21st Century,” brought together leading writers, intellectuals, experts, publishers, editors, and journalists from the diaspora, as well as from Armenia, who think, write, and publish in Western Armenian. The conference/workshop was conducted entirely in Western Armenian.

Կոմիտասը վաղ ժամանակներու իմ մեծագոյն սէրն է

ՎԱՐԴԱՆ ԷՍԴՈՒԳԵԱՆ

Տոքթ. Եքթան Թիւրքեըլմազ ծանօթ է Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան մա­սին իր ուսումնասիրութիւննե­րով։ Սա­կայն մենք այս ան­գամ այս ծա­նօթ մտա­ւորա­կանին հետ կը զրու­ցենք իր ձայ­նապնակ­նե­րու հա­ւաքա­ծոյին շուրջ։ Ան ու­նի աւե­լի քան 2 հա­զար 500 ձայնապնակ­ներ, որոնք հա­ւաքած է աշ­խարհի զա­նազան եր­կիրնե­րէ։ Այդ հա­ւաքա­ծոյին մէջ յա­տուկ տեղ կը գրա­ւեն որոշ նշա­նակու­թիւն ու­նե­ցող հայ­կա­կան ձայ­նագրու­թիւննե­րը։ «Նա­ցինե­րու իշ­խա­նու­թեան տա­րինե­րուն Գեր­մանիոյ մէջ ձայ­նագրուած Բար­սեղ Կանաչեանի ծա­նօթ "Օրօր"ը այնքան դիւ­թիչ է որ չես կրնար "հաւ­նիլ" բա­ռով գնա­հատել»։ Թիւրքեըլ­մա­զի հետ կա­տարուած հար­ցազրոյ­ցը, եթէ հարկ է բնու­թագրել, ան­վա­րան կ՚ըսեմ հե­տեւեալը. «պատ­մե­լիք բան չէ, պէտք է ապ­րիս»։ Հե­տեւա­բար, առանց խօս­քը ծամծմե­լու առա­ջին հար­ցումը ուղղենք մեր խօ­սակցին։

Ներգաղթ դէպի լեզուն

ԼՈՒՍԻՆԷ  ԱՒԵՏԻՍԵԱՆ

Նորութիւն չէ, որ լեզու եւ ազգ հասկացութիւնները անքակտելիօրէն շաղկապուած են միմեանց, պայմանաւորուած միմեանցով, ներհիւսուած միմեանց մէջ, նոյնանիշ լինելու աստիճան սերտ։ Իսկ բառարմատների ակունքներում, իսկապէս լեզու բառն իր նախնական վիճակում նշանակել է ազգ։ Օրինակ՝ ռուսերէնի ներկայ փուլի լեզու բառը, որ է язык  (հնչում է եազիկ [yazik]՝ ի-ն աւելի մօտ ը-ին), հին սլաւոներէնում նշանակել է ազգ, ժողովուրդ։ Սա պատահական երեւոյթ չէ։ Թերեւս զարմանալի զուգադիպութիւն թուայ, որ այդ բառի հնչումը շատ մօտ է հէնց մեր «ազգ» բառին…։

Խառնիճաղանճ... աղէտալի (Եղեռնը՝ ոճի՞ր, թէ՞...)

ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՔԻՒՐՔՃԵԱՆ

   

La Malédiction de la «Catastrophe» [1]: Յուզական լիցքով հարուստ այսպիսի խորագիր, ընկերացած ակադեմական լրջութիւն թելադրող ստորագրութեան մը, ինչպիսին՝ Արմէն-Գլօտ Մութաֆեանինը,- ինքնին զարմանք ու հետաքրքրութիւն առթող երեւոյթ է: Իսկ խորագիրի բառերէն երկրորդը գրկող չակերտները կը յուշեն քիչ-շատ ուշադիր ընթերցողին, որ վաստակաւոր պատմաբան մը յուզելու ատակ երեւոյթը կը պատկանի լեզուական-եզրաբանական ոլորտին:

Ձեռնարկ՝ որ կը խոստանայ պայծառ ապագայ

 ԳԱՐԻՆ ՊԱԼ

Ի՞նչ կը նշանակէ դարաւոր անցեալ ունեցող լրագ­րի մը ներ­կա­յացու­ցի­չը ըլ­լալ 2016 թուակա­նին։ Հե­տեւե­լով 13 Փետ­րուար Շա­բաթ երե­կոյ Ֆե­րիգիւ­ղի եկե­ղեց­ւոյ «Շի­րինօղ­լու» սրա­հին մէջ կազ­մա­կեր­­պուած գի­­նեձօ­­նին, կրնանք հա­­մոզուիլ թէ «Ժա­­մանակ»ի այժմու հրա­­տարա­­կիչ­­նե­­­րը լա­­ւագոյնս պար­­զած են այս հար­­ցումը։ 100 ամեակի ձօ­­նուած մատենա­­շարի մը առա­­ջին երեք գիր­­քե­­­րուն նուիրուած այս գրա­­կան մի­­ջոցա­­ռու­­մը, իր կար­­գին տե­­ղի կու տայ նոր մտո­­րումնե­­րու։

Armenian Research Center in Dearborn Announces Conference Program of "Armenians and the Cold War"

The Armenian Research Center at the University of Michigan-Dearborn will hold an international academic conference on the “Armenians and the Cold War” on its campus on April 1-3, 2016. Around 30 scholars from North and South America and Europe have been invited to deliver papers and participate in the discussions.

Գրիգոր Պըլտեանի գրական գործունէութեան 50ամեակի յոբելինական հանդիսութիւն Լոնտոնի մէջ

Յու­նուա­րի 25-ին, Հա­յա­գի­տա­կան Ուս­մանց Ծրա­գի­րը պա­տի­ւը ու­նե­ցաւ կազ­մա­կեր­պե­լու Գրի­գոր Պըլ­տեա­նի գրա­կան գոր­ծու­նէու­թեան 50-ա­մեա­կի յո­բե­լե­նա­կան հան­դի­սու­թիւ­նը։ Գրի­գոր Պըլ­տեան ան­ձամբ ներ­կայ գտնուե­ցաւ եւ մաս­նակ­ցե­ցաւ հան­դի­սու­թեան, իրողութիւն մը, որ Հա­յա­գի­տա­կան ուս­մանց ծրագ­րին հա­մար ե­ղաւ յատ­կա­պէս յիշատակելի։

A Generation of Silence: Why Armenian Schools Matter

Sevana Panosian

 

Whereof one cannot speak, thereof one must be silent.’ – Ludwig Wittgenstein

 

The Armenian Diaspora is slowly raising a generation of silence.

This statement may come as a shock, but it stems from the philosopher and linguist Ludwig Wittgenstein’s treatise on language where he states, “The limits of my language mean the limits of my world.”

Պերճ Ֆազլեանն ալ մեկնեցաւ...

ԼԵՒՈՆ ՇԱՌՈՅԵԱՆ

 

Շարունակական տերեւաթափի մը ականատեսն ենք։
Մի առ մի այս աշխարհէն հրաժեշտ կ՚առնեն ու կը մեկնին այնպիսի արժէքներ, որոնք դիմագիծ տուած էին Սփիւռքին, ապահոված էին այն հիմնական թթխմորը՝ որ ցիրուցան գաղութները հայ կը պահէ, հա՛յօրէն ապրելու կռուաններ կը ստեղծէ։

Դրական արձագանգներ

«Ժամանակ-100» մա­տե­նա­շա­րէն լոյս տե­սած ա­ռա­ջին ե­րեք գիրքերու հա­մա­տեղ շնորհանդէսին ար­ձա­գանգ­նե­րը կը շա­րու­նա­կուին հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րէն ներս։ «Անցեա­լի եւ ա­պա­գա­յի խաչ­մե­րու­կին» խորագ­րեալ ձեռ­նար­կին մասնակցած էին Սփիւռ­քէն ե­րեք յայտ­նի մտա­ւո­րա­կան­ներ՝ Իշ­խան Չիֆթ­ճեան, Վար­դան Մատթէոսեան, Վա­հէ Թաշճեան, ո­րոնց միա­ցած էր նաեւ Ե­րե­ւա­նէն Սա­գօ Ա­րեան՝ որ­պէս նիս­տա­վար։

Նոր Պոլսոյ այգաբացը

  ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ

«Ժամանակ»-ի ըն­տա­նի­քը շա­բա­թա­վեր­ջին իս­թան­պու­լա­հա­յու­թեան տե­սա­կէ­տէ կա­րե­ւոր ժա­մադ­րու­թիւն մը կազ­մա­կեր­պած էր։ «Ան­ցեա­լի եւ ներ­կա­յի խաչ­մե­րու­կին» խո­րագ­րով կազմա­կեր­պուած ձեռ­նար­կը, ա­ռա­ջին հեր­թին, գիր­քի շնոր­հան­դէս մըն էր։ Խոր­քին մէջ, սակայն, շնոր­հան­դէ­սէ մը, մշա­կու­թա­յին ձեռ­նար­կէ մը շատ ա­ւե­լին էր կազ­մա­կեր­պուա­ծը։ «Ժամանակ-100» մա­տե­նա­շա­րէն հրա­տա­րա­կուած ա­ռա­ջին ե­րեք գիր­քե­րուն ծա­նօ­թա­ցու­մը ա­ռիթ հան­դի­սա­ցաւ մեր հա­ւա­քա­կան կեան­քին տե­սա­կէ­տէ շարք մը կա­րե­ւոր հանգամանքներու քննարկ­ման։

Դարերու միջեւ երթեւեկ

«Ժամանակ-100» մա­տե­նա­շա­րէն հրա­տա­րա­կուած ա­ռա­ջին ե­րեք գիր­քե­րու հա­մա­տեղ շնորհան­դէ­սը շա­բա­թա­վեր­ջին բնո­րո­շեց հա­մայն­քա­յին շրջա­նակ­նե­րուն օ­րա­կար­գը։ Իս­կա­պէս փայ­լուն ձեռ­նարկ մըն էր այս մէ­կը, որ իր ո­րա­կով ու մա­կար­դա­կով ա­ռանձ­նա­ցաւ՝ ներ­կան եւ ան­ցեա­լը ըն­դե­լու­զե­լով։ Այս շնոր­հան­դէ­սին ըն­թաց­քին ներ­կա­յա­ցուե­ցան «Ժամանակ»-ի խմբա­գիր ու բա­նա­սէր Սե­ւան Տէ­յիր­մեն­ճեա­նի աշ­խա­տա­սի­րու­թեամբ լոյս տե­սած ե­րեք գիրքեր, ո­րոնք վեր­ջին շրջան­նե­րուն ար­ժա­նա­ցած են մօ­տիկ հե­տաքրք­րու­թեան։ Այդ գիր­քերն են՝ «Ժամանակ» օ­րա­թեր­թի հիմ­նա­դիր Մի­սաք Գօ­չու­նեա­նի (Քա­սիմ) «Օ­րուան մտա­ծում­ներ (1908-1913)»ը, Ե­րուանդ Սրմա­քէշ­խան­լեա­նի (Ե­րու­խան) «Փոքր Ա­սիոյ մէ­ջէն»ը եւ Ռու­բէն Զար­դա­րեա­նի «Յօ­դուած­ներ»ը։ Շուրջ դար մը ա­ռաջ «Ժամանակ» օ­րա­թեր­թին մէջ լոյս տեսած յօ­դուած­նե­րու այս ժո­ղո­վա­ծո­նե­րը թէ՛ լոյս կը սփռեն ի­րենց գրի առ­նուած ժամանակաշր­ջա­նին վրայ եւ թէ շատ յատ­կան­շա­կան զու­գա­հե­ռա­կան­ներ ու­նին մեր ար­դի ժա­մա­նա­կի օ­րա­կար­գին հետ։ Այս հան­գա­ման­քը ուղ­ղա­կիօ­րէն կը պայ­մա­նա­ւո­րէ այս գիրքերուն ար­ժէ­քը, իսկ Շա­բաթ, 13 Փետրուարի օձեռ­նար­կը դա­րե­րու մի­ջեւ եր­թե­ւե­կե­լու հնարաւորութիւն ըն­ձե­ռեց գի­նե­ձօ­նի հա­ւա­քոյ­թի մաս­նա­կից­նե­րուն։ Ար­դա­րեւ, յի­շեալ գիր­քե­րը ար­ժե­ւո­րե­լու, ա­նոնց վե­րա­բե­րեալ գրա­սէր­նե­րուն մեկ­նա­բա­նու­թիւն­ներ փո­խան­ցե­լու հա­մար հա­մախմ­բուած էին հե­ղի­նա­կա­ւոր մտա­ւո­րա­կան­ներ, ո­րոնք իս­կա­պէս ար­դա­րա­ցու­ցին ի­րենց վրայ դրուած յոյ­սը ու շատ ամ­բող­ջա­կան պատ­կե­րա­ցում մը ստեղ­ծել յա­ջո­ղե­ցան թէ՛ այդ երեք գիր­քե­րուն եւ թէ ա­նոնց բո­վան­դա­կու­թեան մէջ ար­ծար­ծուած զա­նա­զան նիւ­թե­րուն շուրջ։

Հիւրերով շաբաթավերջ

Այսօր՝ 13 Փետրուար, Ֆէրիգիւղի «Նազար Շիրինօղլու» սրահին մէջ տեղի կ՚ունենայ «ԺԱՄԱՆԱԿ-100» մատենաշարէն հրատարակուած առաջին երեք գիրքերու համատեղ շնորհանդէսը։ Ինչպէս արդէն ծանուցուած է, յետմիջօրէի ժամերուն կ՚իրականանայ ձեռնարկը, որու առթիւ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի ընտանիքը կ՚անցընէ հիւրերով շաբաթավերջ մը։ 

Որոնումներ եւ պատուհաններ

Ներ­կան կը փո­խուի շա­րու­նակ, ո­րով­հե­տեւ դա­տա­պարտուած է ակն­թար­թի մը մէջ դառնա­լու ան­ցեալ։ Միակ բան մը ան­փո­փոխ է իր պա­րա­գա­յին. ներ­կան միշտ ան­ցեա­լի եւ ա­պա­գա­յի խաչ­մե­րու­կին է… Մար­դիկ, աշ­խարհ տե­ւա­կա­նօ­րէն ի­րենց ե­տին կը թո­ղուն ներ­կան եւ իւրաքան­չիւր քայ­լա­փո­խին կը դի­մա­ւո­րեն նո՛ր ներ­կայ մը եւ ա­մէն ան­գամ կը յայտ­նուին խաչմե­րու­կի մը առ­ջեւ, ուր կը դիր­քա­ւո­րուին ան­ցեա­լի եւ ա­պա­գա­յի մի­ջեւ։ Եւ այս­պէս շարունա­կա­բար… Ե­րե­ւոյ­թը, ինչ խօսք, ըն­թա­ցիկ է, միան­շա­նակ, բայց կան հանգա­մանք­ներ կամ նրբու­թիւն­ներ,  ո­րոնք կը կան­խեն ա­նոր միա­պա­ղա­ղու­թեան սահման­նե­րուն հաս­նի­լը։ Սա ներ­կա­յի լա՛ւ ար­ժե­ւո­րումն է եւ հեր­թա­կան խաչ­մե­րու­կին վրայ տուեալ ժա­մա­նա­կի ո­գիին հա­մա­հունչ դիր­քա­ւո­րուի­լը։ Ներ­կա­յի ար­դա­րա­ցու­մը կը բա­նայ լա՛ւ ա­պա­գա­յի մը դու­ռը։ Գրա­ւա­կա՞ն… Իսկ այդ լա՛ւ ա­պա­գան, շատ յա­ճախ ու­րիշ բան մը չէ, ե­թէ ոչ իւ­րա­քան­չիւր նո՛ր ներ­կան վե­րա­նո­րոգ ե­ռան­դով մը ող­ջու­նե­լու ընդունա­կու­թիւ­նը։

Շտապող Պոլիսին հմայքը

ԱՆՈՅՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

 

Պո­լի­սը մեզ կը դի­մա­ւո­րէ պաղ ե­ղա­նա­կով: Օ­դա­կա­յա­նէն դէ­պի այն շրջա­նը, ուր պի­տի իջեւանինք Պո­լիս կարճ հանգ­րուա­նի մը ըն­թաց­քին, ճա­նա­պար­հին անձ­րեւ կը սկսի, թաք­սիի վարորդը շատ ա­րագ կը վա­րէ, ին­չ որ տագ­նապ կը յա­ռա­ջաց­նէ, կը խնդրենք քիչ մը դանդաղեց­նել ըն­թաց­քը, սա­կայն այդ ե­րե­ւոյ­թին ա­կա­նա­տես կ՚ըլ­լանք նաեւ հե­տա­գայ օրերուն՝ ինքնաշարժնե­րու ըն­թաց­քը շատ ա­րագ կը թուի, բայց ա­ւե­լի ուշ կը հասկ­նանք, որ արագ ու շտա­պող քա­ղա­քի՝ Պոլ­սոյ ըն­թացքն է այդ մէ­կը: Քա­ղա­քը կար­ծես վազ­քի ե­լած է եւ կայ այն տպա­ւո­րու­թիւ­նը, թէ շու­տով տեղ մը պի­տի հաս­նի՝ իր բազ­մա­մարդ պո­ղո­տա­նե­րով, լեցուն հրա­պա­րակ­նե­րով, ա­ռեւ­տու­րի կեդ­րոնն­նե­րով, ան­վերջ ա­մէն տեղ ա­ճա­պա­րող մարդոց հոծ խում­բե­րով: Մեծ քա­ղաք­նե­րու կշռոյ­թի ներ­քոյ Պո­լի­սը կը պա­հէ իր հա­մա­չափ քայլ­քը՝ Արեւելքի եւ Եւ­րո­պա­յի սահ­մա­նին մնա­լով յա­ւերժ փա­ռա­բա­նուած մայ­րա­քա­ղա­քը քա­նի մը կայս­րու­թիւն­նե­րու:

Հայաստանի օրեր Շուէտի մէջ

Շուէ­տի հնա­գոյն թան­գա­րա­նի՝ Թա­գա­ւո­րա­կան զի­նա­պա­լա­տին մէջ տեղի կ՚ունենան  Հայաստա­նի օ­րեր, ո­րոնք կազ­մա­կեր­պուած են թան­գա­րա­նի եւ Հա­յաս­տա­նի մօտ Շուէ­տի դես­պա­նու­թեան հա­մա­տեղ ջան­քե­րով:

Փետ­րուա­րի 4-ին, Սթոք­հոլ­մի թա­գա­ւո­րա­նիստ պա­լա­տին մէջ տեղաւորուած թան­գա­րա­նի եր­դի­քին տակ տե­ղի ու­նե­ցած է «Հայ-շուէ­տա­կան պատ­մա­կան ա­ռն­չու­թիւն­նե­րը» խո­րա­գրեալ դա­սա­խօ­սու­թիւն մը, ո­րուն ներ­կայ ե­ղած են Շուէ­տի թա­գա­ւո­րա­կան ար­քու­նի­քի ան­դամ­ներ, խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­ներ, Սթոք­հոլ­մի մօտ հա­ւա­տար­մագ­րուած դես­պան­ներ, մշակու­թա­յին հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու ղե­կա­վար­ներ, մտա­ւո­րա­կան­ներ եւ մա­մու­լի ներկայացու­ցիչ­ներ եւ շուէտահայ հա­մայն­քի ան­դամ­ներ:

Նամակ մը «Ժամանակ»ին՝ 101 տարի առաջ

ՎԱՐԴԱՆ ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆ

Ամերիկայի հայոց արեւելեան թեմին կից «Զօհրապ» տեղեկատուական կեդրոնը (Նիւ Եորք) պահուող թղթակալ մը կը պարունակէ «Ամէնուն Տարեցոյց»ի նշանաւոր հրատարակիչին՝ Թէոդիկի (1873-1928), եւ իր նուազ ծանօթ մտերիմ գրասէր ընկերոջ՝ Սարգիս Սաքաեանի վերաբերող կամ անոնց կողմէ հաւաքուած անտիպ նամակներու եւ այլ նիւթերու լուսապատճէններ։ Անշուշտ, մանրամասնութիւններ չկան, թէ ինչպէ՞ս մէկտեղուած են այդ տարաբնոյթ նիւթերը, որոնցմէ մէկ քանիին քաղուածքները լոյս տեսած էին ժամանակին տարեցոյցին մէջ եւ թերեւս այլուր, բայց բնագիրները ցարդ կը մնային անյայտ։ Կարելի չէ եղած պարզել նաեւ, թէ լուսապատճէնները ի՞նչ ճանապարհով Նիւ Եորք հասած են եւ թէ բնագիրները ի՞նչ ճակատագրի արժանացած են։ Այդ թղթակալին պարունակութեան ծանօթանանլէ ետք, տարբեր առիթներով անոր նիւթերուն մէկ մասը հրատարակած ենք մամուլին մէջ։ Հրատարակութեան սպասող գրութիւններուն շարքին է ստորեւ հրատարակուող նամակը, որ կը պատկանի Յարութիւն Ալփիարի գրիչին։ 

'The Paintings of Art Pinajian: A Family Story’

Aris Janigian

The Paintings of Art Pinajian: A Family Story
By Peter Najarian
Regent Press, Berkley, California (July 1, 2015); 228 pages
ISBN 978-1587903212; Paperback $20.00

In March 2013, the New York Times, the Telegraph, and dozens of other websites and news shows reported that a trove of art, valued at $30 million, by a previously unknown painter, had been discovered abandoned in a Long Island house and garage. The artist’s name was Archie Pinajian, and though he’d sold hardly anything during his lifetime, there he was, in death, like Van Gogh, getting his comeuppance.

Յանուն տաճկահայերի նոր պատմութեան

ՏԻԳՐԱՆ ԵԿԱՒԵԱՆ

Թարգմ. Պ. Ք.

 

Պատմաբան Թալին Սուճեանը անգլերեն հրապարակած իր The Armenians in Modern Turkey հիմնարար աշխատութեան մէջ առաջարկում է քեմալական հանրապետութեան ստեղծումից յետոյ մեծ ոճրագործութեան վայրերում մնացած տաճկահայերի սոցիալ-քաղաքական պատմութիւնը: Դա ծանրակշիռ աւանդ է Հրանտ Դինքից առաջ Թուրքիայի հայերի նորագոյն պատմութեան ուսումնասիրութեան մէջ:

The Tigran Honents Church of Ani Becomes "Georgian Chalcedonian"

The National Park-Museum of Sculpture of Gyumri expressed concern over the Tigran Honents Church of Ani and stated that the policy of Turkey about the falsification of historical facts and incomplete reconstruction of the mentioned church thrusts a wedge into the culture and friendship of neighboring countries. In order to combat the distortion of history, a petition was started at the website change.org.

Հատտէճեանի երկխօսութեան ժամանակը

ՍՈՒՐԷՆ ԴԱՆԻԷԼԵԱՆ

 

Մի ամբողջ դարաշրջան է ընդգրկում Ռոպէր Հատտէճեանի ապրած կեանքը: Նրանով կարելի է կազմել արեւմտահայ բնօրրանում ազգային կեցութիւն եւ նկարագիր պահած-շահած ժողովրդի պարզ ու բարդ կենսագրութիւնը: Նրա հոգեաշխարհը ձեւաւորուեց անցեալ դարի ճիշդ կէսից՝ յիսունականներից: Այսօր, արդէն վաթսուն եւ աւելի տարիներ, նա՛ է ձեւաւորում Պոլսոյ ազգային գրամշակութային եւ ընկերային կեանքի շնչառութիւնը:

In Search of the ARF’s 1908 Istanbul Headquarters

Varak Ketsemanian and Daniel Ohanian

 

Of the plethora of contexts from which the history of the Armenian Revolutionary Federation (ARF) is inextricable, that of the late 19^th-/early 20^th -century Ottoman Empire is among the most important. As a prominent political party, the ARF came to the forefront of Ottoman politics particularly after the July 1908 Constitutional—or Young Turk—Revolution, in which it played an important role. While it had had underground cells, secret meeting places, and an organizational network in Istanbul (Constantinople) since its founding in 1890, it was the political liberty brought about by this revolution that allowed the ARF to operate openly in the imperial capital.¹